Pediatr. Endocrinol. 11/2012;1(38):9-16
DOI: 10.18544/EP-01.11.01.1368
Późne powikłania ze strony układu endokrynnego, wzrastanie i rozwój pacjentów po przeszczepieniu komórek hematopoetycznych
1Department of Endocrinology and Diabetology for Children and Adolescents, Medical University of Wrocław
2Department of Pediatric Bone Marrow Transplantation, Oncology and Hematology, Medical University of Wrocław
3Pediatric Bone Marrow Transplantation, Oncology and Hematology Students’ Scientific Board, Medical University of Wrocław
Słowa kluczowe: przeszczepienie komórek macierzystych, powikłania, zaburzenia wzrostu i rozwoju, zaburzenia hormonalne
Streszczenie
Celem pracy była ocena odległych następstw leczenia przeszczepieniem komórek hematopoetycznych (HSCT) w dzieciństwie w zakresie układu hormonalnego, wzrastania i dojrzewania. Materiał i metody. Do badania włączono 57 pacjentów (M=30, F=27). Przed HSCT i corocznie w ciągu okresu obserwacji prowadzono konsultacje endokrynologiczne wg zaleceń EBMT: przeprowadzano pomiary antropometryczne, oceniano stopień dojrzewania płciowego i wykonywano badania hormonalne. Wyniki. Nie odnotowano istotnej statystycznie różnicy pomiędzy średnim HtSDS w czasie pierwszego badania (HSCT) i w ciągu pierwszych trzech lat obserwacji. W grupie pacjentów z okresem obserwacji przekraczającym 4 lata obserwowano wzrost HtSDS. Średnia HVSD nie zmieniła się w ciągu obserwacji. Somatotropinową niedoczynność przysadki rozpoznano u 3/57 pacjentów. Otyłość i nadwaga występowała u 8/57 pacjentów. Dysfunkcję gonad rozpoznano u 40,74% dziewcząt i 13,34% chłopców, głównie był to hipogogonadyzm hipergonadotropowy z podwyższonym stężeniem FSH i LH oraz opóźnione dojrzewanie płciowe. Częstość występowania dysfunkcji gonad nie zależała od schematu kondycjonowania. W czasie obserwacji u żadnego pacjenta nie zaobserwowano regeneracji gonad. U 3,51% pacjentów rozpoznano dysfunkcję tarczycy: niedoczynność tarczycy u jednego pacjenta i nadczynność tego gruczołu w jednym przypadku. Dysfunkcję kory nadnerczy stwierdzono u 15,78% badanych, natomiast nieprawidłową tolerancję glukozy u 8,77%. Wnioski. Częstość występowania zaburzeń endokrynologicznych, a także wzrostu i dojrzewania płciowego u pacjentów, którzy w wieku rozwojowym przeszli przeszczepienie komórek hematopoetycznych, jest duża. W naszej obserwacji najczęstszym późnym powikłaniem HSCT była dysfunkcja jajników u dziewcząt
